Thuốc lá điện tử hại như thế nào?

Hàng chục năm trước đây, thuốc lá truyền thống tồn tại như một “đại dịch” bởi đó là nguyên nhân gây ra các tử vong có thể phòng ngừa. Khi thuốc lá điện tử ra đời, nó được kỳ vọng là một phương pháp hiệu quả để hạn chế, thậm chí là cai nghiện thuốc lá điếu. Nhưng đến nay nó lại trở thành một vấn nạn mới khi người ta quay sang “nghiện” thuốc lá điện tử. Nhưng liệu thuốc lá điện tử có tốt hơn thuốc lá truyền thống hay không? Liệu nó có giúp bạn bỏ thuốc hoàn toàn hay không? Tác hại của thuốc lá điện tử thực sự là gì?

1. Thông tin về các loại thuốc lá

Thuốc lá truyền thống đã từ rất lâu là “món ăn” không thể thiếu đối với nhiều người. Phần lớn thuốc lá truyền thống chiết xuất từ cây cần sa, dạng sợi thái nhỏ (có một số loại chiết xuất từ những cây tinh dầu đặc biệt khác) chứa hàng trăm nghìn các chất độc hại, từ nicotine gây ung thư phổi và hàng loạt những căn bệnh nguy hiểm thế kỉ khác, không chỉ gây ảnh hưởng đến chính bản thân mà còn những người thân xung quanh.

Để cai nghiện thuốc lá truyền thống người ta đã nghĩ đến việc chế tạo ra thuốc lá điện tử.

Herbert A. Gilbert đến từ Mỹ là người đầu tiên đưa ra ý tưởng về thuốc lá điện tử vào năm 1963. Tuy nhiên, đến năm 2003, một dược sĩ đông y người Trung Quốc có tên là Hon Lik (Hàn Lực) đã phát triển ra loại thuốc lá điện tử với hình dáng hiện đại được sử dụng rộng rãi ngày nay. Hiện nay, thuốc lá điện tử cũng được sử dụng rộng rãi và dường như nó đã trở thành trào lưu mới của giới trẻ tại Việt Nam.

Thuốc lá điện tử còn được gọi là e-cigarette là dụng cụ đưa nicotine vào cơ thể, gồm có một bộ phận chứa dung dịch nicotine, còn gọi là “nước điện tử”, một bộ phận làm cho dung dịch đó bốc hơi và một bộ phận sinh nhiệt. Bộ phận làm bốc hơi làm nóng dung dịch để tạo ra chất hơi gống như khói thuốc lá. Thuốc lá điện tử khởi thuỷ có hình dáng giống như một điếu thuốc lá thường nhưng sau này biến đổi mang nhiều hình dạng khác nhau, gần đây nhất chúng có hình dạng giống như một cái USB, rất nhỏ dễ cất giấu mà học sinh có thể đem vào trong lớp học được.

2. So sánh giữa thuốc lá điện tử và thuốc lá truyền thống

2.1. Giống nhau

Về mặt cơ bản thì cả 2 sản phẩm đều là sản phẩm để hút, có thể tạo khói và hút vào miệng. Trong khói của cả hai đều có chứa chất nicotine.

2.2. Khác nhau

Thuốc lá truyền thống:

• Châm lửa để làm cháy thuốc ở đầu điếu.
• Có hình trụ, có thể co đầu lọc hoặc không có.
• Được làm từ ngọn thuốc lá thái nhỏ và các phụ gia khác để tăng hương vị.
• Khói của thuốc lá thật do lửa đốt cháy lá thuốc, nên làn khói là khói thật không phải khói từ hơi

Thuốc lá điện tử:

• Có nhiều kiểu dáng, kích thước cũng như màu sắc tùy theo loại và hãng sản xuất.
• Sử dụng các loại tinh dầu với nhiều mùi khác nhau, tạo cảm giác như hút thuốc thật.
• Khói là do tinh dầu được đốt nóng, không phải khói thuốc thật.
• Có thể diểu chỉnh độ Nicotine tùy theo tinh dầu, giúp cho việc cai thuốc lá.
• Chạy bằng pin, không cần phải châm lửa.

3. Cấu tạo và thành phần của thuốc lá điện tử

3.1. Cấu tạo

Thuốc lá điện tử có nhiều biến thể, hình dạng, công dụng khác nhau nhưng phổ biến hiện nay vẫn là 2 dạng: thuốc lá điện tử và Vape (cũng là một dạng thuốc lá điện tử). Với vape, nó còn có tên gọi khác là shisha điện tử, shisha pen, e hookah, e-cig…

Cấu tạo chính gồm:

• Ống chứa: Ống nhựa này nằm ở cuối điếu thuốc để chứa các chất để dùng chung với tinh dầu. Bạn có thể thay ống này dễ dàng.
• Máy phun: Đây là bộ phận làm nóng dung dịch trong điếu thuốc và giúp dung dịch bay hơi.
• Pin: Pin thường là pin lithium-ion có thể sạc được.
• Bộ cảm ứng: Cảm ứng này sẽ kích hoạt bộ phận làm nóng khi người dùng hút thuốc.
• Tinh dầu: tinh dầu thường có nicotine và rất nhiều mùi để bạn chọn.

3.2. Các thành phần bao gồm

Nicotine

• Là thành phần gây nghiện trong thuốc lá điện tử và thuốc lá thường. Nicotine có thể kích thích hệ thần kinh trung ương, làm tăng huyết áp, hô hấp và nhịp tim. Không thể phủ nhận nicotine trong thuốc lá điện tử là chất gây hại tới sức khỏe của người sử dụng.
• Tuy nhiên lượng nicotine có trong điếu thuốc lá thông thường sẽ lớn hơn rất nhiều so với lượng nicotine trong thuốc lá điện tử. Mặt khác, người dùng thuốc lá điện tử có thể kiểm soát được lượng nicotine bằng cách chọn loại tinh dầu có nồng độ nicotine thấp và địa chỉ bán chính hãng cũng giúp hạn chế được tối đa các chất gây hại cho sức khỏe và giúp cơ thể bạn đảm bảo hơn.

Nước

• Trong nhiều loại tinh dầu thuốc lá điện tử có chứa nước, chúng sẽ được làm nóng lên nhờ một cuộn dây kim loại, sau đó hóa thành các hạt nước nhỏ hơn lẫn trong khói để người hút hút vào.

Propylene Glycol

• Là một loại cồn không màu, không mùi và không vị. Nó thường được sử dụng làm chất chống đông, giúp giảm nhiệt độ đóng băng của nước.
• Nó cũng được coi là một loại chất an toàn được dùng trong chế biến thực phẩm, thuốc và mỹ phẩm hoặc dùng trong các nhà máy tạo khói hoặc sương mù nhân tạo trên sân khấu.
• Mặc dù nó được xem là an toàn nhưng thực chất nó có thể gây kích ứng phổi và mắt, gây hại cho những người mắc các bệnh phổi mãn tính như nghẽn khí kinh niên hoặc hen suyễn.

Glycerin

• Là một hóa chất không màu, không mùi và có vị hơi ngọt. Giống như Propylene Glycol, FDA xem đây là một loại hóa chất an toàn cho người dùng, có thể được sử dụng trong dược phẩm và thực phẩm.
• Tuy nhiên, theo tiến sĩ dược khoa Maciej Goniewicz- người chuyên nghiên cứu về thuốc lá và thuốc điện tử tại Viện ung thư Roswell Park cho biết, mặc dù Propylene Glycol và Glycerin đều được coi là an toàn, nhưng chúng ta vẫn không biết chắc chắcn được điều gì sẽ xảy ra nếu người dùng hút một lượng lớn các loại hóa chất này trong một thời gian dài.

Chất tạo mùi

• Trên thị trường hiện nay có đến hàng trăm loại mùi tinh dầu thuốc lá điện tử khác nhau, bao gồm những loại được dán mác với cái tên nghe có vẻ rất “thiên nhiên” như táo, cherry, cam hoặc “ngọt ngào” như chocolate, bánh kem,…thậm chí là giống với mùi thuốc lá thật.
• Theo Tiến sĩ Goniewicz cho biết, nhiều loại hóa chất tạo mùi này cũng được dùng trong chế biến thực phẩm, tuy nhiên vấn đề đặt ra là khi chúng ta ăn chúng, chúng ta có thể vẫn an toàn về sức khỏe, nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu ta hít chúng? Bên cạnh đó, các nhà sản xuất cũng không công bố thành phần chi tiết của các chất tạo mùi này với lý do là “bí mật thương mại”.
• Tuy nhiên, theo các nhà nghiên cứu của Đại học Harvard cho biết, khoảng 75% trong số 51 loại tinh dầu thuốc lá điện tử có chứa một chất có tên gọi là diacetyl – một trong những nhân tố chính gây ra bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính.

Khi làm nóng và bay hơi Formaldehyde, Acrolein, Acetaldehyde

Trong quá trình làm nóng tinh dầu sẽ sản sinh ra một số hóa chất độc hại, chúng được chuyển thành dạng hơi và lẫn vào trong khói khi người dùng hít vào. Theo giáo sư Benowitz tại Đại học Dược California cho biết, một trong số những loại hóa chất này có thể gây kích ứng và gây viêm mạch máu. Trong thuốc lá thường cũng có sự hiện diện của những loại chất độc hại này. Một số loại hóa chất chính thường thấy khi đốt tinh dầu thuốc lá điện tử, bao gồm:

• Formaldehyde: một loại hóa chất có thể gây ung thư
• Acetaldehyde: một chất cũng có thể gây ung thư
• Acrolein: được hình thành trong quá trình nung nóng glycerin. Loại hóa chất này góp phần gây ra các tổn thương phổi và các vấn đề tim mạch cho người hút thuốc.

Nồng độ của cả 3 chất này đều tăng tỷ lệ thuận với nhiệt độ của tinh dầu khi được đun nóng. Ngoài ra, giáo sư Benowitz cũng cho biết, người hút thường bị cám dỗ bởi nhiệt độ do họ muốn có nhiều lượng nicotine hơn để “phê” hơn. Vì vậy họ thường tăng điện áp của pin lên và tăng nhiệt độ lên để đốt được nhiều hơn.

Các hạt nhỏ và kim loại: 

• Thuốc lá điện tử cũng chứa các hạt bụi nhỏ và mật độ của các hạt bụi này tương tự giống như thuốc lá truyền thống.
• Các hạt bụi này có thể gây ra các tổn thương cho mạch máu, gây viêm hoặc các hiệu ứng thần kinh.
• Tuy nhiên, vẫn chưa có đủ nghiên cứu được thực hiện để xác định cụ thể mức độ an toàn của các hạt bụi này trong thuốc lá điện tử. Một số kim loại độc hại như nickel, thiếc, thủy ngân và chì cũng có thể xuất hiện trong hơi khói của thuốc lá điện tử.

4. Nguy cơ về sức khỏe khi sử dụng thuốc lá điện tử

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa bệnh tật của Mỹ, trường hợp người hút thuốc lá điện tử đầu tiên được ghi nhận tử vong vì những triệu chứng bệnh phổi có liên quan tới hút thuốc lá điện tử. Ngoài ra, còn có 193 người phải nhập viện với các triệu chứng tương tự như vậy từ 28.6 đến nay. Bệnh nhân tử vong không được công bố danh tính nhưng được cho biết tuổi từ 27 – 36, sau khi nhập viện thì các bác sĩ chẩn đoán căn bệnh và dẫn tới tử vong là do sử dụng thuốc lá điện tử. Cơ quan y tế – nơi có bệnh nhân tử vong cho biết, tại bang này, số bệnh nhân mắc bệnh do thuốc lá điện tử tăng lên.

Những tác hại mà thuốc lá điện tử đem lại:

• Bất kì ai sử dụng thuốc lá điện tử đều phải tiếp nhận chất gây nghiện nicotine – loại chất được hấp thụ qua phổi – đi vào sâu hệ thống hô hấp bên trong. Ngoài khả năng gây nghiện, nicotine sẽ trở nên độc hại nếu dùng liều cao. Nicotine đã từng được sử dụng như một loại thuốc trừ sâu. Nicotine gây ảnh hưởng xấu đến não bộ, hệ thần kinh và tim. Chất này còn làm tăng huyết áp và nhịp tim. Liều lượng nicotine càng cao, huyết áp và nhịp tim của người hút thuốc sẽ càng gia tăng. Nicotine còn gây ra chứng rối loạn nhịp tim. Ở một số trường hợp hi hữu, đặc biệt là khi người hút lạm dụng chất nicotine, chứng rối loạn nhịp tim có dẫn đến suy tim, thậm chí tử vong.

• Hút thuốc lá điện tử gây đột biến DNA hình thành tế bào ung thư: Nếu các tế bào không đủ sức tự sửa chữa hết các tổn thương, đột biến tích tụ theo thời gian, người hút sẽ bị ung thư phổi. Thuốc lá điện tử còn làm đường thở bị co thắt dẫn đến khó thở, làm chậm sự phát triển của phối đối với những người trẻ, làm trầm trọng thêm bệnh hen suyễn, điều này hạn chế hoạt động và góp phần gây ra khuyết tật. Các thành phần hợp chất nicotine gây ra bệnh lao phổi, kết hợp với các tác động gây hại của hút thuốc lá sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ khuyết tật và tử vong do suy hô hấp.

Theo kết luận của các nhà khoa học Mỹ trong công trình nghiên cứu đăng trên Tạp chí Y Khoa New England (số ra ngày 21/1/2015), những người thường xuyên sử dụng thuốc lá điện tử có nguy cơ mắc các bệnh ung thư cao gấp 15 lần so với những người hút các loại thuốc lá thông thường.

• Gây hại cho trẻ: Cũng giống như các hình thức khác của nicotine, thuốc lá điện tử và hộp chứa nicotine có thể gây độc hại cho trẻ em hoặc thú nuôi, gây ra nghẹt thở.
• Nhiều người cho rằng, thuốc lá điện tử không hề gây hại cho người xung quanh vì nó không phải châm lửa, không tro, không khói, không CO2 và không có mùi. Tuy nhiên, theo WHO, các bằng chứng hiện tại cho thấy rằng dung dịch có trong thuốc lá điện tử khi bị đốt nóng không hoàn toàn tạo ra chỉ là “hơi nước” như thường được quảng cáo. Việc sử dụng thuốc lá điện tử sẽ gây ra các mối đe dọa nghiêm trọng tới trẻ vị thành niên và thai nhi. Ngoài ra, nó còn làm tăng nguy cơ phơi nhiễm nicotin và nhiều chất độc khác của người không hút thuốc và những người xung quanh.

• Nguy cơ gây thương tích của thuốc lá điện tử: thuốc lá điện tử cũng mang đến nguy cơ cháy nổ ảnh hưởng đến tính mạng người sử dụng

5. So sánh tác hại giữa hút thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử.

Cả thuốc lá truyền thống và thuốc lá điện tử đều có chứa nicotin, có tính chất gây nghiện tương tự như heroin và cocain. .

Các chuyên gia cho rằng, việc các nhà sản xuất quảng cáo, lượng nicotine trong sản phẩm tinh dầu thuốc lá điện tử thấp hơn lượng nicotine trong thuốc lá điếu truyền thống nên không có hại cho người sử dụng là không đúng. Vì các nghiên cứu cho thấy mỗi người nghiện thuốc đều cần có một ngưỡng nicotine nhất định mà cơ thể đã quen đòi hỏi để đạt được sự sảng khoái. Vì vậy khi hít các sản phẩm tinh dầu có hàm lượng nicotine thấp thì người hút sẽ tự động hít sâu hơn, hít nhiều hơn để đạt được ngưỡng nicotine mà cơ thể đã quen đòi hỏi. Điều này sẽ dẫn tới việc hít vào cơ thể lượng nicotine nhiều không kém việc hút thuốc lá điếu thông thường.

Một điều còn tệ hơn đó là có nhiều người sử dụng thuốc lá điện tử thậm chí còn dung nạp nhiều nicotin hơn so với khi sử dụng thuốc lá truyền thống. Lí do là khi sử dụng thuốc lá điện tử, người dùng có thể mua những loại tinh dầu có nồng độ nicotin cao hơn hoặc có thể tăng điện áp của thuốc lá điện tử để đạt được cảm giác khoan khoái hơn sau mỗi lần hút

Dạng hơi của thuốc lá điện tử bên cạnh các chất gây nghiện, vẫn chứa formaldehyde, benzene và nitrosamines (chất đặc biệt có trong thuốc lá và gây ung thư), acetaldehyde và các chất gây ung thư khác. Do đó, người hít phải khói thuốc lá điện tử cũng giống như người hút trực tiếp đều có nguy cơ mắc hơn 25 loại bệnh tật. Nặng nề nhất như: ung thư phổi, ung thư thanh quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, đột quỵ, xuất huyết não, ung thư dạ dày… Hay các vấn đề sẽ ảnh đến chất lượng cuộc sống: vô sinh, liệt dương, bệnh lý răng miệng, bệnh lý đại tràng, dạ dày,…

Dựa trên những gì chúng ta biết bây giờ thì có lẽ thuốc lá điện tử sẽ có mức độ nguy hiểm ít hơn nhiều so với thuốc lá thông thường. Việc hút thường xuyên bất kỳ loại thuốc lá nào cũng đều không tốt cho sức khỏe tổng thể của bạn. Theo Hiệp hội Phổi Hoa Kỳ, thuốc lá thải ra khoảng 7.000 hóa chất khi bị đốt cháy, nhiều trong số chúng đều rất độc hại – ít nhất 69 trong số các hóa chất đó gây ung thư.

Các chuyên gia nhấn mạnh rằng, thuốc lá điện tử không phải là một sản phẩm dành cho những người không có thói quen hút thuốc. Những ai chưa bao giờ hút thuốc thì tốt nhất đừng nên thử nó. Dù sao đi chăng nữa thì thuốc lá điện tử cũng có chứa nicotine và sẽ gây nghiện. Mặt khác, nó cũng không phải là một phương pháp hiệu quả giúp bạn cai thuốc lá.

TKT Maids dịch vụ vệ sinh văn phòng hàng đầu tại TPHCM mong muốn góp một phần nhỏ bé của mình giúp bạn có những kiến thức để bảo vệ sinh khỏe bản thân, gia đình và cộng đồng.

Có thể bạn chưa biết, nếu văn phòng hoặc gia đình bạn, có những người hút thuốc là điện tử, hãy khuyên họ từ bỏ thói quen hại sức khỏe này. Vì một môi trường sống xanh, sạch, đẹp, hãy lưu ý và chung tay bảo vệ chúng. Nếu văn phòng bạn có mùi thuốc lá và muốn khử mùi chúng, có thể bạn sẽ quan tâm.

Nguồn: Công ty Cung cấp Tạp vụ TKT Maids

Nguồn: Công ty tạp vụ văn phòng TKT Maids